Ból przy współżyciu – czy trening mięśni dna miednicy może pomóc?
Dyspareunia, czyli ból podczas stosunku, to problem, który dotyka wiele kobiet i może negatywnie wpływać na ich życie intymne oraz komfort psychiczny. Ćwiczenia mięśni dna miednicy (PFMEs) są często zalecane w leczeniu różnych problemów uroginekologicznych, takich jak nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów miednicy. Jednak wokół ich skuteczności w terapii dyspareunii narosło wiele mitów.
Często można spotkać się z opinią, że trening mięśni dna miednicy może zwiększać napięcie i pogarszać ból podczas seksu, dlatego nie powinien być stosowany u kobiet z dyspareunią. Czy to prawda? Czy odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą poprawić komfort współżycia i zmniejszyć dolegliwości bólowe?
W tym artykule przyjrzymy się najlepszym metodom leczenia dyspareunii, omówimy najnowsze badania naukowe i sprawdzimy, czy fizjoterapia dna miednicy może pomóc w redukcji bólu i poprawie jakości życia seksualnego.
Czym jest dyspareunia?
Dyspareunia to ból podczas stosunku, który może mieć różne przyczyny, takie jak zmiany hormonalne, infekcje, napięcie mięśniowe czy czynniki psychosomatyczne. Problem ten wpływa nie tylko na życie intymne, ale także na komfort psychiczny i emocjonalny kobiet.
Znaczenie fizjoterapii dna miednicy w leczeniu różnych dolegliwości
Fizjoterapia dna miednicy odgrywa kluczową rolę w leczeniu problemów uroginekologicznych, takich jak nietrzymanie moczu, obniżenie narządów miednicy, ból podczas współżycia czy przewlekły ból miednicy. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom, terapii manualnej, pracy własnej z wykorzystaniem dilatorów/wibratorów, możliwe jest przywrócenie prawidłowej funkcji mięśni, poprawa jakości życia oraz redukcja bólu.
Czym są ćwiczenia mięśni dna miednicy (PFMEs)?
Ćwiczenia mięśni dna miednicy (PFMEs) to techniki wzmacniające i rozluźniające, które poprawiają kontrolę nad napięciem mięśniowym, wprowadzają odpowiednie uelastycznienie i odżywienie tkanek dna miednicy oraz funkcjonowanie układu moczowo-płciowego. Najczęściej stosowane metody to:
- Ćwiczenia Kegla – wzmacnianie mięśni dna miednicy poprzez kontrolowane skurcze i rozluźnienia.
- Biofeedback – trening świadomości i kontroli nad mięśniami dna miednicy.
- Stretching i techniki relaksacyjne – redukcja napięcia poprzez ćwiczenia oddechowe i rozciągające.
Zastosowanie ćwiczeń mięśni dna miednicy w leczeniu problemów uroginekologicznych
Ćwiczenia mięśni dna miednicy są skuteczne w leczeniu:
✅ Nietrzymania moczu (np. po porodzie lub w okresie menopauzy).
✅ Obniżenia przedniej ściany pochwy (obniżenie narządu rodnego).
✅ Bólu podczas współżycia i dyspareunii.
✅ Przewlekłego bólu miednicy.
✅ Zaburzeń seksualnych (np. zmniejszonej satysfakcji seksualnej, problemów z orgazmem).
Dlaczego ćwiczenia PFMEs są kontrowersyjne w leczeniu dyspareunii?
Istnieje mit, że ćwiczenia mięśni dna miednicy mogą zwiększać napięcie i pogarszać ból podczas seksu. Założenie to wynika z przekonania, że główną przyczyną dyspareunii jest nadmierne napięcie mięśniowe, które dodatkowe skurcze mogą nasilać. Jednak najnowsze badania wskazują, że dobrze dobrane ćwiczenia mogą zmniejszać ból i poprawiać funkcję seksualną.
Przegląd badań naukowych – czy PFMEs pomagają?
Badania naukowe wykazały, że ćwiczenia mięśni dna miednicy mogą skutecznie redukować ból podczas współżycia i poprawiać komfort życia intymnego. Kluczowe wnioski to:
✅ Zmniejszenie bólu – pacjentki stosujące PFMEs odczuwały znaczną ulgę.
✅ Poprawa funkcji seksualnych – lepsza kontrola nad mięśniami, zwiększenie przyjemności.
✅ Brak skutków ubocznych – żadne z badań nie wykazało negatywnych efektów ćwiczeń.
Badania przeprowadzone w artykule [To contract or not to contract: should we use pelvic floor muscle exercises in the treatment of dyspareunia?] wskazują na różnorodność reakcji na ćwiczenia mięśni dna miednicy (PFM) w leczeniu dyspareunii (ból podczas stosunku).
- W grupie pacjentek, które regularnie wykonywały ćwiczenia PFM, zauważono poprawę w zakresie zmniejszenia bólu podczas stosunku, zwłaszcza w przypadkach, gdzie występowały problemy z nadaktywnością mięśniową lub hipertonią (większym napięciem) mięśni dna miednicy.
- W grupie pacjentek, które miały trudności z relaksacją mięśni dna miednicy, stwierdzono, że ćwiczenia PFM pomogły w zwiększeniu zdolności do rozluźniania mięśni, co przyczyniło się do zmniejszenia bólu.
- Z kolei u pacjentek z osłabieniem mięśni dna miednicy poprawa wyników była mniejsza, a konieczne były dodatkowe terapie wspomagające, takie jak terapia manualna czy biofeedback.
Jak dobrać odpowiednie ćwiczenia?
Warto, by każda kobieta skonsultowała się z fizjoterapeutą dna miednicy, który dobierze odpowiednie ćwiczenia w zależności od napięcia, funkcji i problemu. Możliwe metody, które wykorzystywane są w gabinecie:
✔ Ćwiczenia wzmacniające lub relaksacyjne, w zależności od potrzeb.
✔ Biofeedback i techniki manualne poprawiające świadomość ciała.
✔ Elementy terapii wieloaspektowej, obejmujące oddech, stretching i edukację.
Podsumowanie – co mówią fakty?
📌 Ćwiczenia mięśni dna miednicy mogą skutecznie redukować dyspareunię, jeśli są dobrze dobrane.
📌 Mit o pogarszaniu objawów przez PFMEs nie znajduje potwierdzenia w badaniach.
📌 Indywidualne podejście i konsultacja ze specjalistą są kluczowe dla skutecznej terapii.
Rekomendacje dla pacjentek i specjalistów
🔹 Przed rozpoczęciem ćwiczeń skonsultuj się z fizjoterapeutą uroginekologicznym.
🔹 Ćwiczenia powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb.
🔹 Terapia powinna obejmować także techniki relaksacyjne i świadomościowe.
Fizjoterapia uroginekologiczna to skuteczna metoda leczenia bólu podczas współżycia i zgodnie z najnowszymi badaniami naukowymi, wraz z psychoterapią stanowią pierwszą linię leczenia przewlekłego bólu miednicy.
Artykuł powstał na podstawie przeglądu literatury: W. Solomon, J. Bond, M. Starzec-Proserpio „To contract or not to contract: should we use pelvic floor muscle exercises in the treatment of dyspareunia?” opublikowanego w Journal of Pelvic, Obstetric and Gynaecological Physiotherapy, jesień 2024.
🧑⚕️ Umów się na wizytę w gabinecie Fizjo Femme- fizjoterapia kobiet we Wrocławiu
📅Zarezerwuj wizytę w Fizjo Femme– fizjoterapia kobiet i zadbaj o zdrowie intymne!
📞 Masz pytania? Skontaktuj się z nami – odpowiemy na wszystkie wątpliwości!